فوری: خبر مهم از تعطیلی مدارس | مدارس این استان ها تعطیل شدند

نقی سیاهکالی مرادی اظهار داشت: تعطیلی مدارس در نوبت بعداز ظهر تنها مختص شهر قزوین بوده و مدارس سایر نقاط شهرستان قزوین و همچنین دیگر شهرستان‌های استان قزوین حق تعطیلی ندارند.

سیاهکالی مرادی ادامه داد: با توجه به تعطیلی مدارس حضور عوامل اجرایی در مدارس هم الزامی نیست./ تسنیم

مقاله دکتر «رابرت بارتلومیو»، شنبه چهارم مارس (۱۳ اسفند) با عنوان «روان‌شناسی و راز دختران دانش‌آموزان مسموم شده» در یک پایگاه تخصصی روانشناسی منتشر شد. دکتر بارتلومیو می‌گوید پس از انتشار این مقاله علمی تماس‌های زیادی از طرف افراد فارسی‌زبان با وی گرفته شده و او را عامل جمهوری اسلامی معرفی کرده‌اند. همین تماس‌ها به دفتر مؤسسه منتشرکننده مقاله نیز گرفته شده که با تحت فشار قرار دادن آنها، این مؤسسه علمی اقدام به حذف مقاله از پایگاه خود کرده است.

خبرنگار ایرنا با توجه به انتشار مقاله دکتر «رابرت بارتلومیو» و نظریه جالبی که وی برای اتفاقات اخیر در مدارس ایران دارد با وی گفتگو کرده است.

*چه چیزی باعث شد نظر شما به مسئله مسمویت دختران در مدارس ایران جلب شود؟

-رابرت بارتلومیو: مسئله‌ای که به باعث شد توجه من به مسئله‌ای که از آن به عنوان مسمویت دختران مدرسه‌ای در ایران نام برده می‌شد، جلب شود این بود که بعد از بیش از ۳ ماه هیچ مدرک مشخصی از وجود گازهای سمی وجود ندارد، کسی دستگیر نشده، هیچ عامل شیمیایی شناسایی نشده، کسی فوت نکرده و تقریبا همه قربانیان به سرعت بهبود یافته‌اند. مسئله جالب توجه دیگر این است که تقریباً همه افرادی که دچار مشکل شده‌اند دختران جوان مدارس بوده‌اند. این دختران در یک دوره آشفتگی سیاسی تحت استرس بوده‌اند. این شرایط دقیقا چیزی است که برای «بیماری روانی جمعی» لازم است.

*آیا وجود گاز سمی در مدرسه را به طور کامل منتفی می‌دانید یا ممکن است وجود داشته باشد؟

-رابرت بارتلومیو: باید شواهد موجود را دنبال کرد و تاکنون، هیچ مدرکی از گاز ندیده‌ام، باید واقعا محتاط باشیم. این دست اتفاقات معمولاً با یک مورد اولیه و هیجان انگیز شروع می شود که در رسانه ها بازتاب گسترده ای دارد و سپس سایر دانش آموزان در مدارس دیگر نسبت به بوهای موجود در فضای محیط بسیار حساس می‌شوند. زیرا ترس اولیه به خاطر یک گاز سمی بوده. بنابراین اکنون شما افرادی را در سراسر ایران دارید، دانش‌آموزان جوانی که تحت استرس هستند و نسبت به احتمال حمله گازی دیگر هوشیار هستند. تحت این سناریو، در میان دانش‌آموزان، تمایلی به تعریف مجدد بوهایی که همیشه وجود داشته‌اند ولی به آن توجه‌ای نمی‌شده، مورد توجه قرار می‌گیرد و آنها را به عنوان نوعی حمله با سلاح شیمیایی تعریف می‌کنند.

تصور من این است که این احتمال وجود دارد که رهاسازی گاز واقعا وجود داشته باشد و توسط افرادی انجام شده باشد که از خارج هدایت شده‌اند. احتمالا انگیزه آنها از این کار ایجاد رعب و وحشت در جامعه است. شاید دلیل اینکه هیچ اثری از مواد شیمیایی در آزمایشگاه یافت نمی‌شود این باشد که گاز به اندازه کافی قوی نیست یا از مواد خاصی تشکیل شده است که قابل تشخیص نیستند. البته این مسئله می‌تواند در تایید حرف شما باشد. انتشار گاز ممکن است که در همه موارد وجود نداشته باشد و تنها باعث تقویت حس ناامنی در مدارس باشد و بسیاری دیگر از مدارس به دلیل ترس از حمله شیمیایی دچار مشکل می شوند.

رابرت بارتلومیو: قبل از هر چیز باید توجه کنیم که مهمترین محرک شیوع بیماری بیماری روانی جمعی، در صد سال گذشته شناسایی بوی ناآشنا بوده است که به نظر می‌رسد یک گاز سمی است. ممکن است نشت گاز واقعا وجود داشته باشد ولی این لزوماً به معنای شروع ماجرا با نشت گاز نیست، اما در صورت وجود گاز،‌ ممکن است عمدی نبوده باشد. اما نکته مهم این است که یک اتفاق اولیه و هیجان انگیز وجود داشته که در رسانه‌ها منفجر شده است و سپس باعث شده که دانش‌آموزان سراسر کشور این شایعه را تقویت کنند که یک حمله شیمیایی صورت گرفته است. آنها اقدام به بررسی دقیق محیط و درک بوهایی که همیشه وجود داشته‌اند می‌کنند و آن را به عنوان یک حمله شیمیایی تصور می‌کنند. زمانی که ده ها مورد، در سراسر کشور در یک روز واقع می شود، که دخترانی که عمدتاً جوان هستند، بیماری روانی جمعی اولین چیزی هست که به ذهن خطور می‌کند. فضای محیط آزمایش شده، مواد شیمیایی را بررسی کردند، آنها آزمایش خون انجام داده‌اند که همه منفی بوده است. تاکنون هیچ ماده شیمیایی شناسایی نشده است.

* آیا می‌توانیم در نظر بگیریم که گاز وجود داشته ولی چون ضعیف بوده در آزمایش ها ظاهر نشده؟

- رابرت بارتلومیو: نه لزوما. عامل هرچه هست آنقدر قوی بوده که باعث واکنش شده. اگر گازی وجود داشت، باید نوعی اثر در آزمایش خون یا آزمایش ادرار وجود می‌داشت. طی یک روز تعداد زیادی مورد در مناطق کاملاً متفاوت اتفاق افتاده که اقدام هماهنگ برای چنین کاری بسیار دشوار خواهد بود. مسئله دیگری که وجود دارد این است که چرا دولت ایران باید چنین کاری انجام دهد؟ منظورم این است که برای وجه آن بسیار بد است. این کار با عقل جور در نمی‌آید.

قطعا دولت ایران نمی‌خواهد چنین کاری را انجام دهد. شایعات مبنی بر مسموم کردن دختران جوان در مدارس، باعث شعله‌ورتر شدن تنش‌های سیاسی خواهد شد، بنابراین انجام آن توسط دولت منطقی نیست.

*برداشت من از صحبت های شما این است که این حادثه بیشتر جنبه روانی دارد، ممکن است وجود گاز در آن دخیل باشد اما این گاز به دلیل اقدام خرابکارانه نیست، مانند نشت گاز حاصل از فاضلاب در مورد مشابهی در کرانه باختری که شما در یادداشتی به آن اشاره کرده‌اید. نکته اینجاست که اگر این حادثه توسط رسانه‌ها پوشش داده نمی‌شد، تأثیری که الان دارد را نداشت. رسانه‌های فارسی‌زبان خارجی مانور زیادی روی این مسئله دادند.

-رابرت بارتلومیو: این اتفاق زمانی که برای اولین بار رخ داد، لزوماً توسط رسانه‌ها منتشر نشد، اما قطعاً رسانه‌های اجتماعی نقش داشتند. ولی در کل این موارد تقریباً همیشه توسط یک داستان هیجان‌انگیز اولیه و دراماتیک آغاز می‌شود و پس از آن که به رسانه‌ها می‌رسد، دانش‌آموزان در سراسر کشور اکنون بیش از حد نگران محیط پیرامونی خود در مورد هر نوع بویی که به مشامشان می‌رسد، هستند. این بوها به راحتی می تواند به عنوان نوعی عامل سمی به ذهن برسد و موجب استرس طولانی شود که منجر به شیوع بیماری روانی انبوه می‌شود. عوارض آن می‌تواد شامل حالت تهوع، درد معده حتی از دست دادن هوشیاری باشد. این همان چیزی است که دقیقاً بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۶ در افغانستان اتفاق افتاد و شایعاتی مبنی بر اینکه طالبان دختران جوان را به خاطر رفتن به مدرسه مسموم و مجازات می‌کند مطرح شد. طالبان در آن زمان همواره اعلام کرد که ما مخالف مدرسه رفتن دختران جوان هستیم ولی ما این کار را نکردیم.

*برای اینکه از این صحبت نتیجه‌گیری کنیم سؤال می‌کنم که آیا می توان با اطمینان گفت که این اتفاقات یک اقدام تروریستی نبوده است؟ با توجه به اعتراضات در ایران عوامل درونی و بیرونی حتما تمایل دارند در جامعه تنش و استرس ایجاد کنند. به نظرم اگر این اتفاق یک اقدام تروریستی باشد بسیار هوشمندانه است.

*رابرت بارتلومیو: نمی‌توان هیچ احتمالی را رد کرد. اما با توجه به قدرت شواهد، بیماری روانی توده‌ای به احتمال زیاد عامل اصلی این اتفاقات است. مخصوصاً با توجه به اینکه طی این سه ماه و نیم فردی دستگیر نشده، هیچ ماده شیمیایی شناسایی نشده و شما شاهد این هستید که بیشتر دختران جوانی که تحت استرس هستند به سرعت بهبود یافته‌اند.

*اگر در نظر بگیریم که این یک عمل تروریستی است، انجام آن می‌تواند بسیار هوشمندانه و بسیار پیچیده باشد. هیچ اثری از ماده شیمیایی وجود ندارد و با وجود تکرار آن در سطح گسترده هنوز خبری از دستگیری کسی منتشر نشده.

-رابرت بارتلومیو: از نظر روانشناسی، اگر این اتفاقات یک عملیات تروریستی بوده باشد، می‌تواند از آن به عنوان یکی از ظریف‌ترین و بی‌نقص‌ترین عملیات‌های انجام شده در تاریخ نام برد. و این چیزی است که من را مشکوک می‌کند. خیلی قوی تر از آن است که واقعی باشد. با توجه به همه این موارد تا به حال باید کسی را دستگیر می‌شد، که نشده است. من در سال ۱۹۸۵ بیش از ۳۵۰۰ گزارش از بیماری روانی جمعی را جمع‌آوری کردم که به افراد میان سال مرتبط می شود، ۹۹٪ زن هستند و این چیزی است که در این مورد می‌بینیم.