اوج گیری وام مسکن در دولت سیزدهم | خبر خوش برای مستاجران در این لحظه + واریزی داغ

روز گذشته اعلام شد سقف تسهیلات خرید یا ساخت مسکن نخبگان و استعدادهای برتر با هدف حمایت از سرمایه‌های علمی کشور به یک میلیارد تومان افزایش یافت.

شرط دریافت این وام نیز ارائه معرفی‌نامه از بنیاد ملی نخبگان به شعب بانک عامل پرداخت این تسهیلات از سوی نخبگان و استعدادهای علمی کشور اعلام شده است که قصد دارند خانه بخرند. دوره بازپرداخت این وام نیز ۲۰ ساله در نظر گرفته شده و نرخ سود آن مطابق با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار است.

گذشته از اینکه آیا این وام واقعا به گروه هدف یعنی نخبگان و استعدادهای برتر علمی تعلق خواهد گرفت یا خیر (به هدف اصابت می‌کند یا نه؟)، که خود نیازمند انجام یک پژوهش دقیق در این زمینه است اما، تعریف هر نوع وام مسکن خرید یا ساخت مسکن جدا از وام فعلی که هم‌اکنون در شبکه بانکی در دسترس سازنده‌ها، خریداران و متقاضیان مسکن است، خود به معنای رانت است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این وام خاص در حالی با سقف یک میلیارد تومان و بدون شرط خرید اوراق برای گروه‌های واجد شرایط در نظر گرفته شده است که هم‌اکنون سقف وام خرید مسکن در شهر تهران برای متقاضیان انفرادی به طور اسمی ۴۰۰ میلیون تومان است که بعد از کسر هزینه اوراق، به طور متوسط به حول و حوش ۳۲۰ میلیون تومان می‌رسد.

در واقع این وام عملا ۱/ ۳ برابر وامی است که هم‌اکنون در دسترس عموم متقاضیان خرید مسکن قرار دارد و این موضوع نه‌تنها یک تبعیض آشکار در مسیر دسترسی متقاضیان مسکن به تسهیلات خرید واحدهای مسکونی است که در واقع به معنای طبقه‌بندی متقاضیان وام نیز هست. چیزی که از گذشته هیچ‌گاه سیاستگذار حوزه تسهیلات بانکی جواب قانع‌کننده‌ای در ارتباط با آن اعلام نکرده و در واقع به این سوال پاسخ نداده است که چرا باید وام‌های مسکن به لحاظ سقف و سایر شرایط (همچون دوره بازپرداخت و...) طبقه‌بندی شود؟

این وام برای یک گروه خاص در حالی ۱/ ۳ برابر سقف وام مسکن شبکه بانکی، قابل دسترس برای عموم مردم است که این اقدام نوعی تبعیض در حوزه تامین مالی مسکن برای افراد فاقد مسکن محسوب می‌شود. ضمن آنکه وقتی صحبت از وام مسکن به عنوان یک ابزار بانکی برای خرید گرانبهاترین کالای مصرفی خانوارها می‌شود باید این وام به شکل یکسان در دسترس همه متقاضیان و افراد فاقد مسکن قرار بگیرد و هر گونه تفاوت و طبقه‌بندی در مسیر دسترسی به وام به معنای رانت بوده و خود منجر به تشکیل بازار سیاه خرید و فروش امتیازهای وام‌های خاص با شرایط ویژه خواهد شد. تبعیض دوم مربوط به دوره بازپرداخت این وام است. در حالی که دوره بازپرداخت وام ۴۰۰ میلیون تومانی مسکن که عملا ۳۲۰ میلیون تومان بعد از کسر هزینه اوراق است، ۱۲ ساله است بازپرداخت وام‌های خاص مشابه وامی که روز گذشته در شبکه بانکی ابلاغ شده ۲۰ ساله درنظر گرفته شده است. افزایش طول دوره بازپرداخت به کاهش رقم قسط ماهانه تسهیلات و در استطاعت‌ شدن آن کمک می‌کند.

اما این وام خاص و دو تبعیض نهفته در دل آن، یک پیام ویژه نیز در حوزه تامین مالی مسکن به همراه دارد. زمانی که یک وام خاص با سقف یک میلیارد تومانی آن هم به صورت واقعی و نه اسمی و بدون نیاز به پرداخت هزینه اوراق از سوی متقاضیان برای یک گروه خاص تعریف می‌شود، عملا تاییدی است بر اینکه یک وام کارآمد برای خرید مسکن در تهران حداقل یک میلیارد تومان است؛ آن هم به صورت واقعی و نه اسمی!

اما آنچه هم‌اکنون به عنوان وام مسکن به متقاضیان انفرادی پرداخت می‌شود عملا ۳۲۰ میلیون تومان (واقعی) و ۴۰۰ میلیون تومان (اسمی) است. البته شاید گفته شود زوجین در صورت تمایل می‌توانند به ازای هر نفر ۴۰۰ میلیون تومان (اسمی) بگیرند و امکان دسترسی به وام جعاله ۱۶۰ میلیون تومانی هم برای آنها فراهم است. یعنی در مجموع به طور اسمی به وام ۹۶۰ میلیون تومانی دسترسی داشته باشند؛ اما رقم اقساط این وام حول و حوش ۲۰ میلیون تومان می‌شود که از عهده بخش زیادی از افراد فاقد مسکن متقاضی خرید با استفاده از وام، خارج است.

کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی از ۲۳ به ۱۸ درصد

وزیر راه و شهرسازی توضیح داد: تشکیل جلسات منظم شورای عالی مسکن و حضور رئیس‌جمهور و سایر دستگاه‌ها و وزارتخانه‌های مرتبط امکانی را فراهم کرده است تا تولید مسکن در همراهی با سایر ارکان دولت تقویت شود.

وی رایزنی برای کاهش نرخ سود تسهیلات بانکی مسکن از ۲۳ به ۱۸ درصد را بخش دیگری از این تلاش‌ها عنوان کرد و گفت: افزایش میزان تسهیلات ودیعه مسکن، رشد ۳۵ درصدی تسهیلات صنعتی‌سازی بخشی از تلاش‌های مجموعه دولت برای رونق بخشی به تولید مسکن بوده است.ر

بذرپاش با اشاره به اینکه هم اکنون الحاق زمین در شهرهای زیر ۲۵ هزار نفر جمعیت بر عهده شورای مسکن  استان است؛ از برنامه‌ریزی برای دادن اختیارات به استان‌ها برای الحاق زمین به محدوده شهرها برای شهرهاییر ۲۰۰ هزار نفر جمعیت خبر داد.

استفاده از تجربه مسکن مهر در نهضت ملی مسکن

وزیر راه و شهرسازی بر اهمیت مکانیابی مناسب برای احداث مسکن تاکید کرد و افزود: همانگونه که تولید مسکن حائز اهمیت است اینکه کجا و با چه کیفیت بسازیم نیز برای ما در اجرای طرح نهضت ملی مسکن نیز دارای اهمیت بوده، بنابراین تلاش خواهیم کرد تا از تجربیات مسکن مهر در تولید مسکن بهره لازم را ببریم.

وزیر راه و شهرسازی گفت: مسکن از سخت‌ترین و پیچیده‌ترین موضوعات کشور است که در آن مشارکت مردم دارای اهمیت است. هم اکنون تأمین آورده توسط متقاضیان مسکن یکی از مشکلات پیش‌روست که تلاش خواهیم کرد تا مشارکت مردم را در این خصوص تقویت کنیم.

بذرپاش تعدد مراکز تصمیم گیری در تولید مسکن را بخش دیگری از مشکلات عنوان کرد و از انبوه سازان خواست تا بخشی از بار تولید مسکن را برعهده بگیرند و در این میان نفع مردم را در نظر داشته باشند.

تشکیل کارگروه تولید مسکن با انبوه سازان

وی توضیح داد: هم اینک بیش از یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد مسکونی نهضت ملی در حال ساخت است که در مراحل مختلف قرار دارند؛ بنابراین در کنار برنامه‌ریزی و سیاستگذاری، کار ساخت و نظارت بر ساخت و ساز نیز دنبال شده و دولت در این بخش تمامی اهتمام خویش را به کار بسته است.

در حال حاضر سقف تسهیلات عادی طرح نهضت ملی مسکن ۵۵۰ میلیون تومان با مدت بازپرداخت ۲۰ ساله و  نرخ سود ۱۸ درصد است. برای دهک‌های ۱ و ۲ مبلغ ۴۰۰ میلیون تومان و برای دهک‌های ۳ و ۴ مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان پرداخت می‌شود. هر دوی این وام‌ها با نرخ سود ۲ درصد و مدت بازپرداخت ۱۵ ساله است.

سقف تسهیلات ساخت طرح نهضت ملی مسکن برای کلانشهرها ۷۵۰ میلیون تومان است و به سازندگانی که از فناوری‌های نوین استفاده می‌کنند پرداخت می‌شود.

بنا به گفته عباس حسینی ـ مدیرعامل بانک مسکن - از ابتدای سال جاری تا پایان مردادماه ۵۵ درصد تسهیلات مشارکت مدنی در چارچوب ضوابط به پروژه‌هایی که از فناوری‌های نوین استفاده کردند پرداخت شد.

پرداخت تسهیلات ساخت با فناوری نوین در قالب طرح نهضت ملی مسکن با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار به میزان ۱۸ درصد خواهد بود. پیش از این نرخ تسهیلات طرح نهضت ملی  مسکن ۲۳ درصد بود که از ۱۳ تیر امسال به ۱۸ درصد کاهش پیدا کرد.