فوری: خبر مهم از پرداخت مهریه | با این قانون دیگر به زندان نمیروید | روش مهم برای دور زدن مهریه

جلسه هیأت عمومی با حضورحجت الاسلام والمسلمین سید احمد مرتضوی مقدم رئیس دیون عالی کشور و قضات عالی رتبه دیوان عالی کشور، برگزار شد.

رئیس دیوان عالی کشور در نطق پیش از دستور این جلسه، ضمن تبریک ولادت باسعادت منجی عالم بشریت امام عصر (عج) اظهار کرد: از خداوند متعال تقاضا دارم همه ما را از منتظران و سربازان حقیقی به حساب آورد و توفیق خدمت گزاری به ملت را به ما عنایت بفرماید.

 مرتضوی مقدم ادامه داد: گزارش‌هایی که در هیأت عمومی مطرح می‌شود باید از استانداردهای لازم برخوردار و برگرفته از مواد قانونی باشد.

وی با بیان اینکه در این رابطه شیوه نامه‌ای برای تهیه گزارش تنظیم شده و به قضات محترم ارائه شده است، تصریح کرد: این گزارش، مبنایی برای استانداردسازی تمام گزارش‎های پرونده‌های قضایی، در محاکم سراسر کشور خواهد بود.

در ادامه جلسه، قضات هیأت عمومی پیرامون اختلاف نظر شعبه اول و بیست و چهارم دیوان عالی کشور در خصوص مرجع صالح برای رسیدگی به دعوی زوجه به خواسته الزام به تنظیم سند رسمی مال (غیرمنقول) موضوع مهریه به طرفیت ثالث (غیرزوج) به بحث و بررسی پرداختند.

شعبه اول دیوان عالی کشور رسیدگی به دعوی زوجه علیه پدر همسر خود به خواسته الزام به تنظیم سند رسمی سه دانگ منزل مسکونی را که در سند جداگانه بابت قسمتی از مهریه تعیین شده بود را، خارج از حدود صلاحیت مقرر برای دادگاه‌های خانواده دانسته و دادگاه عمومی حقوقی را صالح به رسیدگی تشخیص داده است، در حالی که شعبه بیست و چهارم، رسیدگی به دعوی مشابه را در صلاحیت دادگاه خانواده تشخیص داده است.

قضات هیأت عمومی با این استدلال که در این پرونده‌ها خوانده شخصی غیر از زوج بوده و در اینجا مسأله اختلاف و مطالبه اصل مهریه محقق نیست، بلکه موضوع یک دعوی حقوقی و مربوط به تعهد شخص ثالث در تنظیم سند رسمی و خارج از شمول ماده ۴ قانون حمایت خانواده می‌باشد که باید در دادگاه‌های تخصصی حقوقی رسیدگی شود.

از مجموع ۱۱۰ نفر از قضات حاضر در جلسه هیأت عمومی ۶۷ نفر، نظر شعبه اول دیوان عالی کشور را صائب و منطبق با موازین قانونی تشخیص دادند.

متعاقباٌ، مشروح مذاکرات هیأت عمومی دیوان عالی کشور و رأی صادره در روزنامه رسمی کشور منتشر خواهد شد.

مهریه، عبارت است از مالی که به موجب عقد نکاح دایم یا موقت، به ملکیت زن در  آمده و او می تواند، در آن تصرف نموده و یا هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند. مهریه، می تواند عند المطالبه و حال باشد. در این صورت، باید، به محض تقاضای زوجه، پرداخت شود؛ یا عندالاستطاعه بوده و پرداخت آن، منوط به توانایی مالی زوج باشد. مهر المسمی، مهر المثل ، مهر السنه و مهر المتعه، انواع مهر، بر اساس قانون مدنی می باشند.

برای مشاوره در خصوص مهریه 

از ایام قدیم و در برخی از کشورها، به ویژه کشورهای مسلمان، همواره، سنت مهریه وجود داشته و دارد. به نحوی که هنگام وقوع عقد و قبول ازدواج از سمت زوجه، برای او، مهریه در نظر می گیرند. سنت مهریه، در میان یهودیان نیز پذیرفته شده است و در هنگام طلاق یا فوت شوهر، آن را به زن پرداخت می نمایند.

 در کشور ما نیز سنت مهریه، وجود داشته و هنگام وقوع عقد نکاح دایم یا موقت، برای زنان، مهریه مشخص و معینی، در نظر گرفته می شود. توافق بر سر نوع و میزان مهریه، با توافق طرفین عقد ازدواج است. البته، باید توجه داشت که مهریه، انواع مختلفی داشته و شرایط پرداخت مخصوص به خود را دارد.

از این رو، در این مقاله، قصد داریم، به این پرسش پاسخ دهیم که تعریف مهریه چیست؟، انواع مهر کدام بوده و شرایط پرداخت مهریه، چگونه است. چنانچه، سوالاتی پیرامون این موضوع که تعریف مهریه چیست یا انواع مهر دارید، با ما همراه باشید.

مهریه چیست

در پاسخ به این پرسش که تعریف مهریه چیست، باید گفت: از جمله حقوق مالی که به موجب عقد ازدواج، به زن، تعلق می گیرد، مهریه یا مهر می باشد. به موجب ماده 1082 قانون مدنی: " به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید". همانگونه که از این ماده، مشخص می شود، به محض اینکه عقد نکاح، میان زوجین واقع شد، زن، مالک مهریه می شود و هیچ چیز، نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد. چیزی که به عنوان مهریه، در عقد نکاح، در نظر گرفته می شود، باید مال باشد، قابلیت تملک داشته باشد، متعلق به دیگری نبوده و معین و دقیق باشد.

هرچند در عمل، بسیار اتفاق می افتد که زن، موقع طلاق، مهریه را مطالبه کند، اما او، از زمان وقوع عقد، در هر زمان که بخواهد، می تواند، پرداخت مهریه خود را از شوهر درخواست نماید. شایان ذکر است، مسایلی همچون، رابطه نامشروع و نشوز زن یا عدم تمکین وی، مانع از استحقاق زن، نسبت به مهریه نیست.

حتما بخوانید: تعیین مهریه در عقد نکاح

انواع مهر

پس از توضیح اینکه تعریف مهریه چیست، نوبت به توضیح، در خصوص انواع مهر می رسد. البته باید در نظر داشت، برخلاف اجبار به تعیین مهریه عقد موقت، تعیین مهریه، در عقد نکاح دایم، شرط لازم و ضروری، برای صحت عقد نیست. در نکاح دایم، در صورتی که در زمان عقد، مهریه ای تعیین نشده باشد نیز عقد صحیح است و طرفین می توانند، بعد از ازدواج، در مورد مهریه، توافق کنند. به همین دلیل، بسته به اینکه مهریه، در حین عقد، تعیین شده یا نشده باشد، می توان، انواع مهر را شناسایی کرد. البته، مهریه، با توجه به تعهد به نحوه پرداخت نیز، قابل تقسیم بندی است. انواع مهر عبارتند از:

انواع مهر، بر اساس زمان تعیین آن، شامل:

مهر المسمی: از انواع مهر بوده و مالی است که در حین عقد نکاح دایم، با توافق طرفین، به عنوان مهریه زوجه، تعیین می شود.

مهر المثل: از دیگر انواع مهر که از جمله حقوق مالی زن در زندگی مشترک می باشد، مهر المثل می باشد که بر اساس ماده 1100 قانون مدنی، هنگامی که مهرالمسمی؛ مجهول بوده، مالیت نداشته یا ملک غیر باشد، تعیین می شود. همچنین، ماده 1087 قانون مدنی، شرط تعلق مهر المثل را زمانی میداند که مهریه، در حین نکاح دایم، ذکر نشده است، شرط، بر عدم مهریه شده است و زوجین، قبل از تعیین مهریه مشخص، با یکدیگر نزدیکی داشته اند. در این شرایط، کارشناس دادگاه، موقعیت خانوادگی، فردی، تحصیلی، شغلی و اجتماعی زن را مورد بررسی قرار می دهد و میزان مهریه را، با توجه به مهریه سایر اقارب و نزدیکان او، مشخص و تعیین می نماید.

مهر المتعه: ماده 1093 قانون مدنی، اشعار می دارد: "هر گاه مهر، در عقد، ذکر نشده باشد و شوهر، قبل از نزدیکی و تعیین مهر، زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهر المتعه است، و اگر بعد از ‌آن، طلاق دهد، مستحق مهر المثل خواهد بود." بر اساس ماده 1084 قانون مدنی، بر خلاف تعیین مهر المثل، در تعیین مهر المتعه، وضعیت اقتصادی مرد، مورد توجه کارشناس دادگاه است، نه وضعیت و شخصیت زن.

مهر السنه: از انواع مهر بوده که تعریف آن، در قانون مدنی، بیان نشده است و برای فهم آن، باید به تعاریف فقهی رجوع کرد. مهر السنه، مهریه حضرت فاطمه، دختر پیامبر بوده و میزان آن، 500 درهم می باشد. در صورتی که نوع مهر، در سند نکاحیه، مهر السنه درج شود، به نرخ روز، محاسبه خواهد شد.

انواع مهر، بر اساس تعهد به نحوه پرداخت آن، شامل:

مهریه عند المطالبه: در مهریه عند المطالبه، مهریه، حال بوده و به محض مطالبه توسط زن، باید به او پرداخت شود. چنانچه مرد، استطاعت مالی پرداخت آن، به صورت یکجا را نداشته باشد، می تواند، با اثبات اعسار خود به دادگاه، اقدام به تقسیط مهریه و پرداخت آن، طی اقساط نماید.

مهریه عند الاستطاعه: برای دریافت مهریه عندالاستطاعه، زن باید استطاعت یا توانایی مرد، برای پرداخت مهریه را در دادگاه ثابت کند. چنانچه مرد، از توانایی مالی برخوردار نباشد، ملزم به پرداخت مهریه نیست.